ในชีวิตประจำวัน คำว่า "ความเร็ว (Speed)" และ "อัตราเร็ว (Velocity)" มักถูกใช้แทนกันได้ แต่ในทางฟิสิกส์ ทั้งสองคำนี้มีความหมายแตกต่างกัน:
- ความเร็ว (Speed): เป็นปริมาณสเกลาร์ หมายความว่ามีแต่ขนาด ไม่มีทิศทาง คำนวณโดยการนำระยะทางที่เดินทางหารด้วยเวลาที่ใช้ ตัวอย่างเช่น หากรถเดินทางด้วยความเร็ว 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมงนี้คือความเร็ว
- อัตราเร็ว (Velocity): เป็นปริมาณเวกเตอร์ หมายความว่ามีทั้งขนาดและทิศทาง คำนวณโดยการนำการกระจัดหารด้วยเวลา ตัวอย่างเช่น หากรถเดินทางไปทางทิศเหนือด้วยความเร็ว 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมง 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมงไปทางทิศเหนือคืออัตราเร็ว
ความเร็วขณะหนึ่ง (Instantaneous Speed) ของวัตถุจะเท่ากับขนาดของอัตราเร็วขณะหนึ่ง (Instantaneous Velocity) แต่ความเร็วเฉลี่ย (Average Speed) อาจไม่เท่ากับอัตราเร็วเฉลี่ย (Average Velocity)
ในระบบหน่วยสากล (SI) หน่วยของความเร็วคือเมตรต่อวินาที (m/s) แต่ในชีวิตประจำวัน มักใช้หน่วยกิโลเมตรต่อชั่วโมง (km/h) หรือไมล์ต่อชั่วโมง (mph) สำหรับเรือเดินทะเลหรือวัตถุที่เกี่ยวข้อง มักใช้หน่วย "นอต" (Knots) ซึ่งหมายถึงไมล์ทะเลต่อชั่วโมง
ตามทฤษฎีสัมพัทธภาพพิเศษ ความเร็วสูงสุดที่พลังงานหรือข้อมูลสามารถเดินทางได้คือความเร็วแสงในสุญญากาศ ซึ่งประมาณ 299,792,458 เมตรต่อวินาที